Yemen için uzlaşma görüşmeleri

Ahmet Varol

a.varol@gmail.com

Yemen’de, ülke halkının hiçbir tarafında yer almadığı iki cephenin savaştığını ancak bu savaşta Yemen halkının ezildiğini gazetemizde 23 Kasım’da yayınlanan “Yemen’de savaşanlar ve ezilenler” başlıklı yazımızda dile getirmiştik. Böyle bir savaşta çarpışan tarafların hangisi galip gelirse gelsin Yemen halkı zafer kazanmış olmayacak. Yemen halkının kazancı savaşın bir an önce son bulmasında ve sükûnetin sağlanmasında.

Bir haftadan fazla süredir İsveç’te Yemen’de anlaşmaya doğru bir ilerleme kaydedilmesi için BM gözetiminde, İran’ın yönlendirdiği Husi hareketini temsil eden heyetle Suud yönetimi tarafından desteklenen Aden hükümetini temsil eden heyet arasında görüşmeler yürütülüyor. Bu görüşmeler Yemen’deki çatışmaların sonlandırılması ve bir uzlaşmaya varılması için BM gözetiminde gerçekleştirilen görüşmelerin beşincisi. Bundan önce gerçekleştirilen görüşmelerden maalesef herhangi bir anlaşma çıkmamıştı. 6 Aralık Perşembe’den beri yürütülen bu turdan da ilk etapta bir anlaşma çıkması beklenmiyor. Çünkü bu görüşmeler bazı öncelikli konuların ele alındığı hazırlık görüşmeleri niteliği taşıyor. Eğer hazırlık görüşmelerinde ilerleme sağlanır ve gündeme alınan öncelikli konularda anlaşma olursa herhangi bir çözüm formülü üretilmesi konusunda görüşmeler yapılması için bir ilerleme kaydedilmiş olacak. Ayrıca bu görüşmelerden ilk etapta bir ateşkes çıkması ümidi de pek yok. Her ne kadar ateşkes sağlanması arzulanan bir şeyse de bir yandan İsveç’te masabaşı görüşmeler yapılırken diğer yandan Hudeyde’de saldırılar devam ediyor ve saldırıları gerçekleştirenler pek ateşkese yanaşma niyetinde olmadıklarını ortaya koyuyorlar. O yüzden etraflı bir ateşkesten sözedilebilmesi için ilk hazırlık görüşmelerinden beklenen sonuçların çıkması, sonra yeni bir aşamaya geçilmesi gerekiyor.

BM Yemen Özel Temsilcisi Martin Griffiths’in gözetiminde yürütülen görüşmelerde ele alınan öncelikli dosyaların arasında karşılıklı olarak esirlerin serbest bırakılması, Hudeyde’de çarpışmaların durdurulması, Merkez Bankası konusunda bir ittifak sağlanması, Taaz şehri üzerindeki kuşatmanın kaldırılması, zor durumda olanlara insanî yardımların ulaştırılmasının kolaylaştırılması ve kapalı durumdaki Sana Havaalanı’nın yeniden kullanıma açılması gibi konular yer alıyor.

Martin Griffiths, görüşmelerin başarılı olması ve Yemen krizinin bir çözüme kavuşturulması için uluslararası çapta ciddi bir çaba ve destek olduğunu iddia etti.

Öncelikli olarak ele alınan esirlerin karşılıklı olarak serbest bırakılması konusunda bir ilerleme kaydedildiği, tarafların serbest bırakılmasını istedikleri esirlerin listesini verdikleri görüşmelerle ilgili haberlerde dile getirildi. Aden hükümetine bağlı olan Yemen Dışişleri Bakanı bir twitter mesajında Husiler nezdinde esir ve tutuklu olan 8576 kişinin serbest bırakılması için liste verdiklerini dile getirdi. Bu arada yine hükümete yakın Sebe Haber Ajansı’nın verdiği bilgiye göre hükümet heyeti Husi milislerden adam kaçırma işlemlerinin tekrar etmemesi için güvence istedi. Husilerin de karşı tarafın serbest bırakması için 7500 kişilik bir liste verdiği ifade edildi. Husi heyetinde esirlerden sorumlu kişi serbest bırakma işleminin 20 Ocak 2019’da başlayabileceğini söyledi. Serbest bırakma işlemlerinin Sana ve Seiyun şehirlerinde ve Kızılhaç’ın gözetiminde gerçekleşeceği dile getirildi.

Fakat Yemen halkını öncelikli derecede ilgilendiren konu çatışmaların durması, ateş çemberinin kalkması ve insanî yardımın ulaşması için yolların açılması.

BM Özel Temsilcisi’nin tarafların askeri güçlerini Hudeyde limanından ve şehir merkezinden çekmeleri için teklif sunduğu belirtildi.

(YENİ AKİT)