Lübnan’da hükümet kurulabilecek mi?

Ahmet Varol

a.varol@gmail.com

Lübnan’da siyasi yapı çok hassas dengeler üzerinde duruyor. O yüzden bazen bir cumhurbaşkanının seçilmesi, bir hükümetin kurulması veya herhangi bir meselenin çözüme kavuşturulması yıllar sürebiliyor.

Ülkede ekonomik sorunların gittikçe arttığı bir dönemde halkın ücretsiz bazı iletişim imkânlarından yararlanmasının ücretli hale getirilmesi patlamaya neden olmuştu. Bu yüzden 17 Ekim tarihinden itibaren kalabalıklar meydanları doldurarak kitlesel gösteriler ve eylemler düzenlemeye başlamıştı. Bu gösteriler karşısında çok fazla direnemeyen Sa’d El-Hariri hükümeti de istifa ettiğini açıkladı.

Ancak Sa’d El-Hariri hükümeti zaten muhtelif siyasi akımlar arasında yapılan uzun pazarlıklar sonucunda sağlanan ittifakla kurulabilmişti. Onun istifa etmesinin ülkede yeni bir hükümet krizinin ortaya çıkmasına neden olması söz konusuydu.

Yönetim olayları durdurmak için değişik yöntemlere başvurdu. Cumhurbaşkanı Mişel Avn bir televizyon kanalının kendisiyle yaptığı röportajda meydanları dolduran kalabalıklara “beğenmiyorsanız gidin” diyerek alanları boşaltmalarını istemişti. Ancak kalabalıklar zaten yönetimin izlediği politikaları beğenmedikleri ve itiraz ettikleri için bu meydanları dolduruyor ve yolları kapatarak trafiğin akışını engelliyorlardı. Bazılarının komplo teorileri üretmeleri ve bu olayları birtakım dış güçlerin yönlendirdiğini iddia etmeleri de durumu değiştirmiyordu. Tepkiler her şeye rağmen devam ediyordu.

Yayınlanan son haberlere göre ülkede başı çeken bazı siyasi oluşumlar bir hükümet krizi oluşmaması ve yeni hükümetin kurulması için aralarında görüşerek eski maliye ve iktisat bakanı Muhammed Es-Safedi’nin liderliğinde yeni bir hükümet kurulması için anlaşmış durumdalar. Bu konuda istifa eden hükümetin başındaki Sa’d El-Hariri’nin liderliğini yaptığı Müstakbel Partisi, Hasan Nasrullah’ın liderliğindeki Hizb, liderliğini Lübnan parlamentosunun başkanı Nebih Berri’nin yaptığı ve Hizb ile ortak hareket eden Emel Partisi ve Maruni asıllı cumhurbaşkanı Mişel Avn’ın partisi olarak bilinen Özgür Yurtsever Hareketi Partisi anlaşma sağlamış durumdalar. Bu partilerin ittifakı kurulacak hükümetin parlamentoda yeterli desteği elde etmesini sağlayabilir.

Verilen haberlere göre kurulacak yeni hükümetin teknokratlardan ve siyasetçilerden oluşan karma bir hükümet olması planlanıyor. Daha önce cumhurbaşkanı Avn tarafından yapılan çağrıda bir teknokratlar hükümeti kurulması talep edilmişti.

Yeni hükümetin başına geçirilmesi düşünülen Muhammed Es-Safedi, Trablus bölgesinden bir iş adamı ve siyasetçi. Müstakbel Partisi’ne yakın duran biri olarak biliniyor. Ancak o partinin bir mensubu değil. Aynı zamanda cumhurbaşkanı Mişel Avn’la ilişkilerinin de iyi olduğu, onun da yakın çevresinde yer aldığı ifade ediliyor. Daha önce muhtelif hükümetlerde bakanlık görevlerinde bulunmuş. Bunların başında da maliye ve iktisat bakanlıkları yer alıyor.

Lübnan’daki sisteme göre cumhurbaşkanının Maruni Hıristiyan kesimden yani Arap asıllı Katoliklerden, meclis yani parlamento başkanının Şii kesimden, başbakanın ise Sünni kesimden olması gerekiyor. Fakat tabii her ne kadar Maruni Hıristiyanlık, Şiilik ve Sünnilik birer inancı ifade etse de söz konusu görevlere getirilecek kişilerin inançlarına değil ailevi mensubiyetlerine bakılıyor.

Lübnan’da siyasi arenada etkili durumda olan dört parti belki yeni hükümet kurulması konusunda aralarında ittifak sağlamış olabilirler. Ancak şimdi asıl önemli olan meydanlara çıkan kalabalıkların bu hükümet planını nasıl karşılayacağı. Çünkü yeni hükümet kurulması eğer kitleleri ikna edemez ve olayların yatışmasını sağlayamazsa devam eden soruna çözüm olmayacak.

(YENİ AKİT)