Kralın hükümetinde yeni düzenleme

Ahmet Varol

a.varol@gmail.com

Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdülaziz geçtiğimiz Perşembe günü yani 27 Aralık 2018 tarihinde hükümetin bazı bakanlıklarında ve devletin birtakım üst kademelerinde önemli değişiklikler gerçekleştirdi. Yapılan değişiklikler Perşembe günü akşama doğru kamuoyuna açıklandı. Medyada genellikle hükümette değişiklik şeklinde yansıtıldı. Ancak bazı bakanların yanı sıra muhtelif bölgelerin emirleri, bazı Şura Meclisi yöneticileri ve birtakım ulusal kuruluşların üst düzey yöneticileri de değiştirildi.

Suudi Arabistan’da seçim ve parlamenter düzen olmadığı için kral istediği zaman hükümette ve devletin üst kademelerinde istediği değişiklikleri yapabiliyor. Şura yani Danışma Meclisi bir parlamento niteliğinde değildir. Tamamen göstermeliktir. Dolayısıyla kral istediğinde bu meclisin üyelerini değiştirme yetkisine sahiptir. Kralın böyle geniş yetkilere sahip olmasından dolayı ülkede hükümet düşmesi ve yerine hükümet kurulması gibi bir gelişme olmuyor. Kral istediği zaman hükümetin üyelerinden istediklerini değiştirebiliyor ve yeni bakanlar atayabiliyor.

Biz bu yazımızda yapılan değişikliklerin ve yeni atamaların ayrıntıları hakkında bilgi vermeyeceğiz. Bu ayrıntıların haberlerde yer aldığını düşünüyoruz. Sadece bazı önemli noktalarla ilgili değerlendirmelerde bulunmak istiyoruz.

27 Aralık 2018’de gerçekleştirilen değişikliklerin Suudi Arabistan hükümetinde ve devletin üst kademelerinde son yıllarda gerçekleştirilen en geniş çaplı değişiklik olduğu ifade ediliyor. Bunda Cemal Kaşıkçı’nın Suudi Arabistan İstanbul Başkonsolosluğu binasında çok korkunç ve vahşi bir yöntemle katledilmesinden sonra ülkenin içine düştüğü çıkmazın önemli rolü olduğu, yeni bir sahne düzenlemesine ihtiyaç duyulduğu, o yüzden böyle geniş çaplı bir değişiklik gerçekleştirildiği tahmin ediliyor.

Söz konusu cinayetten sonra Ekim’de küçük çaplı bir değişiklik yapılmıştı. Ama bu değişiklik çok dar kapsamlı olmuştu. Cinayetle doğrudan ilişkileri olduğu bilinen İstihbarat Başkan Yardımcısı Tümgeneral Ahmed Asiri ile veliaht prensin sosyal medya ordusunun liderliğini yürüten Kraliyet Divanı Müsteşarı Suud El-Kahtani o değişiklikte görevden alınmıştı.

Son değişiklikte Cemal Kaşıkçı cinayetinden kaynaklanan krizin etkisi olmakla birlikte cinayetten birinci derecede sorumlu olduğu tahmin edilen Veliaht Prens Muhammed bin Selman (MbS)’ın konumuna ve yetkilerine hiç dokunulmaması dikkat çekti. Bu kişinin Veliaht Prenslik, Başbakan Yardımcılığı, Savunma Bakanlığı, Güvenlik ve Siyaset İşleri Kurulu Başkanlığı, İktisadi İşler Kurulu Başkanlığı vasıfları aynen devam ediyor. Bu arada Suudi Arabistan’da kralın aynı zamanda başbakan konumunda olduğunu ayrıca bir başbakanlık makamı olmadığını dolayısıyla başbakan yardımcılığı görevinin kralın yardımcılığı anlamına geldiğini belirtelim.

İlginç bir gelişme de daha önce yolsuzluk davalarından dolayı ülkede birçok önemli üst düzey şahsiyetin Riyad’daki beş yıldızlı Ritz Carlton Oteli’nde oluşturulan cezaevine kapatıldığı sırada bu otelde gözetim altında tutulanlar arasında yer alan İbrahim El-Assaf’ın Dışişleri Bakanlığı görevine getirilmesi oldu. Kral Selman’ın ve oğlunun samimi adamı olarak görünmeye çalışan Adil El-Cubeyr ise makamını koruyamadı. Kral onu biraz daha etkisiz bir konuma getirerek Dış İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı görevine atadı.

Yeni kurulan Suud Uzay Kurulu başkanlığına ise Kral Selman, Sultan adlı oğlunu atadı.

Kral reform konusunda yeni bir adım atarak bakanlardan birinin yardımcılığına bir bayanı atadı. O da Ticaret ve Finans Bakanlığı’nın özel yardımcılığına getirilen İman bintu Hibas.

Bu değişikliğin Suud yönetiminin imaj düzeltme planına ne kadar yarayacağını önümüzdeki dönemde göreceğiz.

(YENİ AKİT)