Erdoğan’ın gündem belirleme gücü

Akif Beki

a.beki@gmail.com

Eskisi kadar yerinde değil, kuvvetinde azalma mı var diyorsunuz?

Yanılıyorsunuz, sorun Erdoğan’ın evde, işte, kahvede kendini konuşturma becerisinde değil.

Sorun, Erdoğan’ı serbestçe konuşmanın güçleştirilmiş, açık sözlü tartışmanın zorlaştırılmış olmasında.

Gündemi tayin etme gücü, tek yönlü taraftar propagandasından çok karşıtların yaygarasına dayanır.

Konuştuğunuzda toz kaldırıp kaldıramamanız, reaksiyon fırtınaları kopartıp kopartamadığınıza bakar. Karşı rüzgar estirme imkanınızla ilgilidir.

Karşı rüzgar, korkudan başını çıkaramayacak hale gelmiş, esmeyi göze alamıyor ya da esecek mecra bulamıyorsa… Toz, başkaldıramayacak kadar sinmiş, kalkması riskli ya da meydan müsait değilse… Nasıl olacak da tozu dumana katacak, diğerlerini bastırarak gündemi hep siz oluşturacaksınız?

Gündem tek başına değil, ancak diğerlerinin katılımıyla belirlenebiliyor. Diğer seslerin kısıldığı, susturulduğu ya da medyada duyurulmadığı biçimine dayatma deniyor, gündem dayatma. Tutanı yok onun da.

Gazete ve ekranlara getirilen kısıtlar, fiili yasaklar, serbest tartışmaya konan engeller, baskı ve sansür pratikleri en çok iktidardakilere zarar verir. Gündem tayin güçlerini kırarak…

Yılmaz Özdil’in son sansasyon başarısını ele alalım.

Kendini tabulaştırmaya güç yetirebilse de sözünü tartıştırmasaydı mesela… Eleştirtmese, yergiye kapatsa, zırha bürünüp oklardan korunsa, adının alaya alınmasını imkansızlaştırsa, ağız da göz de açtırmasa, karikatürünün çizilmesine izin, hak ve fırsat tanımasa…Yine de başarabilir miydi?

Yani Mustafa Kemal’e prestij kitabı yaptım, herkesin vardı onun da olmasın mı deyip abarttıkça abartacaksın. 1881 kişiye fahiş fiyattan kapış kapış satacaksın. Havada karada okutmakla, kaşla göz arasında servet kaldırmakla kalmayacaksın. Anıtkabir’den dahi rol çalacak, Beşiktaş’taki yayınevi mağazasında ballandıra ballandıra ziyarete açacaksın kitabı. Alamayan Atatürkçüleri bari görmeye çağıracaksın, cam arkasından göstermeyi bile lütuf ve kıyak havasına sokacaksın. Bir yatır çaputu bağlatmadığın kalacak, kutsal emanet süsü vereceksin, kült yazarın kült kitabı pozları keserek iyice karikatürleşeceksin…

Ama mizah konusu olacak kadar kaba ve abartılı bu gülünçlüğe, bu karikatürlük pişkinliğe gülmeyecek, seni ciddiye alıp kapında kuyruk izdiham olacak, boş kağıda imza atsan yine alırım diye üstünü başını paralayacak, tarikat şeyhi gibi burnunu sildiğin mendile yüz sürebilmek için kendini helak edecek, kendinden geçip müritleşecek, birbirini ezecek okurların…

Mümkün olabilir miydi Atatürkçüleri güle oynaya böyle gaza getirmesi, Özdil’e eleştiri sınırlansa, kısıtlansa, yasak olsa?

‘Atatürk düşmanları akıllarını oynatıyor, çekemiyorlar bu satış rekorlarını, kafaları almıyor bu sevgiyi, hasetten delirecekler, kıskananlar çatlasın, inadına Mustafa Kemal, siz satışlara yüklendikçe yobazlar daha da çıldıracak, haydi asılın’ diyebilir miydi kendi kendine? Dese kaç yazardı?

Geceye gündüz, Özdil’e karşıtları lazım.

Taraftar kızıştırmanın, yelkenlerini ters rüzgarla şişirmenin sırrını çözmüş.

Takipçilerinizi üstüne kışkırtacağınız bir karşı taraf ortada yoksa, kime karşı dolduruşa getireceksiniz? Hangi karşıtlık ve zıtlaşma duygusuyla doldura doldura transa geçirteceksiniz onları? Basacak nasırı nereden bulup da zıplatacaksınız?

***

Resmi gündemi belirleme tekeli kursanız bile gayriresmi olanı elde tutamazsınız.

Sakıncalı bulduğunuz görüşler yer altına çekilir ve kontrolünüzün dışına çıkar.

Alın işte, Susma Platformu otosansür araştırmasını açıkladı.

Katılımcıların yüzde 79’u, kendisini sansürlüyor. Gerçek duygu ve düşüncelerini korkudan saklıyor, renk vermiyor, tepkisini belli etmiyor.

Hangi ortamlarda mı kendini gizliyor insanlar?

İnternet, işyeri, ev, aile meclisi ve dostlar arasında bile…

Hangi konularda mı?

Başı, siyaset çekiyor.

Tek kale oynatılan maç, kendinden bahsettirmeye muktedir olabilir mi?

(KARAR)