logo

27 Eylül 2018

Demokrasi herkesi hizaya sokma rejimi olamaz


Mehmet Ocaktan
m.ocaktan@gmail.com

Türkiye gibi demokrasi kültüründen gelmeyen ve de bu değerler için bedel ödememiş toplumlarda yanlış bir demokrasi algısı hakimdir. Bu yüzden de demokrasi çoğu zaman üzerimizde ısmarlama bir elbise gibi durmaktadır. Mesela Türkiye toplumundaki demokrasi algısı, biraz da jakoben Cumhuriyet kültürünün etkisiyle sanki herkesi hizaya getirmeye çalışan bir zorunluluk rejimiymiş gibi anlaşılmaktadır.

Oysa demokrasi kişileri, toplumları hizaya sokma rejimi değildir. Tam aksine bireysel özgürlükleri teminat altına alan, hukukun üstünlüğüne dayalı ve herkesin eşit haklara sahip olduğu bir yönetim modelidir. En anlaşılır şekilde ifade etmek gerekirse, demokrasi buyurgan bir söylemle bir takım ilkeler belirleyip herkesi bu yapıya itaate zorlayan dayatmacı bir sistem değildir. Sadece adalet, barış, düzen ve güvenlik gibi ortak değerlerde buluşarak birlikte yaşamaya rıza göstermektir o kadar…

***

Daha somut bir ifadeyle, farklı inançlara, farklı kimliklere, farklı ideolojik bakış açılarına ve farklı aidiyetlere mensup insanların aynı masa etrafında oturarak birbirlerine tahammül etme rejimidir demokrasi… Yani demokratik bir toplumda kimin neye inandığını, hangi tür giyim tarzını tercih ettiğini, uzun saçlı mı, uzun sakallı mı ya da dazlak mı dolaştığını denetleyen inzibati bir kontrol mekanizması olamaz.

Bu tür kontrolcü sistemlerin adı ya faşisttir, ya sosyalisttir, ya da totaliter rejimdir. Hemen belirtmekte yarar var, nasıl bu tür rejimlerin temeli kontrolcü bir zihniyet temeline dayanıyorsa, günümüz İslam dünyasında çokça tartışılan halkı İslam’a göre yaşamaya zorlama hakkına sahip bir ‘İslam devleti’ kutsallaştırması da aynı şekilde totaliter ve despotiktir.

Biliyorum ki bu tespite, “İslam ülkelerindeki perişan görüntünün alternatifi neden demokrasi olsun” benzeri itirazlar gelecektir. Ve her fırsatta herkesin kolayca ifade ettiği “Çözüm zaten Kur’an’da var” cümlesi tekrarlanacaktır. İyi güzel de İslam toplumları neden bugüne kadar Kur’an’dan adalet ve özgürlük temeline dayalı yaşanabilir bir yönetim modeli türetemediler.

Çünkü zihinlerimiz hala geleneksel İslam kültürünün tarihteki klasik örneklerine takılı kalmış durumdadır. Oysa Kur’an ve Hz. Peygamberin sünnetinin tarif ettiği evrensel ilkeler bize bir perspektif sunar. Ve doğal olarak her dönemin ekonomik, siyasi ve toplumsal şartlarına ve sosyolojik özelliklerine göre bir yönetim sistemini insan aklı ve iradesi oluşturacaktır. Bu yüzden de Müslüman dünyada dillerden düşmeyen ‘İslam devleti’ ideali bir ütopyadır ve gerçek dünya ile bir alakası yoktur.

***

Totaliter rejimlerin temelini oluşturan ‘herkesi hizaya sokma’ anlayışı nasıl yanlışsa, demokrasiyi çoğunluk iradesinin egemenliği olarak görmek de yanlıştır, yani demokrasi sadece bir sandık rejimi değildir. Evet demokrasi halk iradesine dayanır, dolayısıyla halkın iradesinin olmadığı bir sistem elbette demokratik olamaz. Ancak hemen belirtmek gerekiyor ki, halk iradesi insan haklarının üzerinde olamaz.

En önemlisi de artık modern demokrasiler ‘milli iradeci’ anlayıştan, hakları esas alan bir anlayışa tekamül etmiş bulunmaktadırlar. Dolayısıyla seçilmiş yönetimler, ancak hukukun üstünlüğü ilkesine bağlı kalarak yürütmenin sahibi olabilirler. Bu ilkenin bize söylediği hakikat şudur; yüzde donsandokuzla iktidara gelmiş olsanız bile, yüzde birin tercihlerini belirleme ya da yok sayma hakkına sahip olamazsınız. Çünkü hukukun üstünlüğü sadece çoğunluğun değil, azınlığın haklarını da teminat altına almayı gerektirir.

Maalesef günümüzdeki liberal demokrasilerin temel problemlerinden birisi de budur. Özellikle son yıllarda Avrupa demokrasilerine musallat olan ‘yabancı düşmanlığı’ ve İslamofobik anlayış, liberal demokrasiyi zehirleyen bir fotoğraf ortaya çıkarmıştır.

(KARAR)

Etiketler:
Share
397 Kez Görüntülendi.

Yorum yapabilmek için Giriş yapın.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER KÖŞE YAZILARI

  • İNZAL EDİLMİŞ ADIMIZI, ÜRETİLMİŞ “İSLÂMCI” KAVRAMI İLE DEĞİŞTİRMEK SAPMALARA KAYNAKLIK ETMİŞTİR

    02 Mart 2020 YAZARLAR

    Her din ya da ideoloji, kendini özgün taşıyıcı kavramlarıyla ifade eder, tanımlar ve mesajını insanlara ulaştırır. Temel tanımlayıcı kavramlar, nötr değildirler; zihnine girdikleri, kendilerini benimseyerek kullanan insanları, kendi arka planındaki din, düşünce, felsefe ve ideoloji istikametinde dönüştürürler. Bunlar, o din ya da ideolojinin, taşıyıcı, inşa edici ve dönüştürücü etkiye sahip olan inanç eksenli kavramlarıdır. Bir de taşıyıcı olmayan, yani dinî ve ideolojik boyutu belirleyici olmayan kavramlar vardır ki onları, her din ya da ideol...
  • ‘Savaş ve Siyaset’, Aynı Hedef İçin, Farklı Silâhlarla Yapılan Eylemler Manzumesidir Kaynak: ‘Savaş ve Siyaset’, Aynı Hedef İçin, Farklı Silâhlarla Yapılan Eylemler Manzumesidir – SELAHADDİN E. ÇAKIRGİL

    02 Mart 2020 YAZARLAR

    Bu Pazar günü, birkaç noktaya değinelim: 1- Anamuhalefet’in lideri ve sözcülerinin, ‘Bizim askerimizin tırnağının ucundan kesip attığı bir parça bile bütün Suriye’den daha değerlidir.’ şeklindeki sözü çok matah bir şeymiş gibi geçen hafta boyunca sık sık dile getirmeleri sorgulanması ve utanılması gereken bir yaklaşımdır. KK ve adamları, yürekleri elveriyorsa, aynı sözü, Suriye için değil de, o ülkeye yarım asırdır zorla tahakküm ve zulmeden Baas Partisi, Esed Hanedanı ve Beşşâr Esed’in şahsı için söylesinler. Ama, dilleri varmaz ona bir olu...
  • Süleymani’nin öldürülmesine niye sevineyim?

    04 Ocak 2020 YAZARLAR

    İran’ın önemli generallerinden birisi, ABD füzeleri ile öldürüldü. Sevinmemiz gerektiğini söylüyor bazılarımız.. Gerekçeler önümüze koyuyorlar.. “Ortadoğu’da sürekli Şia mezhebinin yayılması için, haksız girişimlerde bulunup, örgütlenmeler yaptı.. Suriye’de binlerce Müslümanın ölümüne sebep oldu.. Yemen’den sorumlu.. Irak’tan sorumlu.. Kadınların ırzına geçilmesinden sorumlu.. Bebeklerin ölümünden sorumlu.. Esad’ın kimyasal silah kullanmasından sorumlu..” Devam ediyor, tutulan liste.. Devam ediyor, gerekçeler.. Ben ise şöyle bakıyor...
  • Tapu idaresi tepkide niye gecikti?

    03 Ocak 2020 YAZARLAR

    Haber yankı uyandırmış, konu nazik, konu netameli, ucu 'çılgın proje' hassasiyetlerine dokunuyor, kamuoyu zaten teyakkuzda, duyarlılık tavana vurmuş, üstüne belediyelerin tapu bilgilerini online sorgulama yetkisinin kaldırıldığı söyleniyor, Kanal İstanbul hattındaki arazileri toplayanların izi sürülemeyecek deniyor, yer yerinden oynuyor... Ne beklersiniz; tepkilerin hedefindeki Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün zaman kaybetmeden, sabah ilk iş duruma açıklık getirmesini. Peki onlar ne yapıyor? Haberi alan alıp satan sattıktan sonra, a...