Bu da Avrupa baharı mı?

Ahmet Varol

a.varol@gmail.com

Dünyada petrol fiyatları ucuzlarken Fransa, bir “akaryakıt vergisi” uygulaması başlatarak akaryakıt fiyatlarının artmasına neden oldu. Fransa’nın böyle bir vergi uygulamakta kullandığı gerekçe çevreyi korumaktı. Fransa hükümeti akaryakıt fiyatlarını artırarak kullanımının daha da azalmasına neden olmak böylece çevreye verilen zararın azalmasını sağlamak istediği iddiasındaydı. Aynı zamanda alınan vergilerin bir kısmını çevreyi koruma amaçlı faaliyetlerde kullanacağını söylüyordu.

Ancak yorumcular burada bir dolap döndüğünü, hükümetin aslında ekonomik sorunlarına yeni bir kaynak bulmak için oynadığı oyunda çevre gerekçesinden yararlanmak istediğini dile getirdiler. Fakat hükümet çevirdiği dolapta yükü düşük gelirlilerin üzerine yüklemeyi tercih etmişti. Bu da sosyal patlamaya neden oldu.

İlginçtir Arap baharında olduğu gibi Fransa’daki olaylarda da halkın hareketlenmesinde ve meydanlara çıkmasında sosyal medya büyük rol oynamıştı. Hükümetin getirdiği ek vergilere tepki gösteren bazı kişilerin bu uygulamaya karşı protesto eylemleri düzenlenmesi yönünde çağrılar yaptıkları mesajları etkisini göstermişti ve normalde herhangi bir siyasi partinin, sendikanın veya örgütün organizasyonu olmaksızın insanlar sırf ortak tepkiye destek vermek amacıyla meydanlara çıkmışlardı. Olaylar çok hızlı bir şekilde yayıldı ve alev kısa süre içinde Fransa’nın her tarafını sardı.

Bazıları olaylarla ilgili birtakım komplo teorileri ürettiler. Fransa’nın bir ortak Avrupa ordusu kurulması yönünde çağrı yapmasının hemen ardından bu olayların gerçekleşmesine binaen bu olayları ABD’nin ve onun istihbarat örgütü CIA’nin yönlendirdiği yolunda iddiada bulundular. İstihbarat örgütlerinin psikolojik savaş taktikleri birtakım toplumsal patlamaları yönlendirme amacıyla devreye sokulabilmektedir. Bazı sıkıntılı toplumlarda toplumsal patlamalara neden olmak için bir yerden kıvılcım çakılması da işi görebiliyor. Ama Fransa’daki olayların gelişme süreci söz konusu komplo teorisinin biraz uçuk kaldığını ve bu iki gelişmenin yani Macron’un ortak Avrupa ordusu kurulması çağrısından dolayı Trump’ın onu aşağılayan açıklamalar yapmasından kaynaklanan gerginlik ile Fransa’daki sosyal patlamanın bir biri ardından gerçekleşmesinin tesadüf olması ihtimalinin daha yüksek olduğunu gösteriyordu.

Fakat akaryakıt vergisinden kaynaklanan zammın böyle bir patlamaya neden olması bu zammın bardağı taşırmasından kaynaklanıyordu. Eğer ki bardakta biraz boşluk olsaydı belki bu zamdan dolayı böyle bir patlama olmayabilirdi. Bu durum da Fransa’da özellikle toplumun düşük gelirli kesiminin artık ekonomik yükü kaldırmakta iyice zorlanmaya başladığını gösteriyordu. Zaten olaylarla bağlantılı olarak kamuoyuna yansıyan yorumlar, olaylara destek verenlerin yaptığı açıklamalar ve yayınladıkları mesajlar gerçekten ekonomik yükün gittikçe kaldırılamaz hale geldiğini ortaya koyuyordu.

Sarı yelekliler ayaklanması olarak tanımlanan bu hadiseler zaman içinde Avrupa’daki diğer bazı ülkelere de sıçradı. Olayların böyle yayılması zihinlerde “bu olaylar da acaba bir Avrupa baharına mı neden olacak?” sorusunun oluşmasına yol açtı.

Ancak Avrupa’da Arap dünyasındaki hakim rejimleri karşısına alan siyasi akımların benzerleri pek yaygın olmadığından hakim rejimleri devirme amaçlı bir toplumsal hareket olmayacağı, halk ayaklanmalarının hakim rejimleri değil de iktidardaki hükümetleri hedef alacağı düşünülmektedir. Bununla birlikte Fransa’daki ayaklanmada doğrudan rejime yönelik tepkilerin de yer yer gösterilere yansıdığı dikkatlerden kaçmadı.

(YENİ AKİT)