Ahmed Kayid Salih

Ahmet Varol

a.varol@gmail.com

Cezayir’in Genelkurmay Başkanı ve Savunma Bakanı, aynı zamanda geçtiğimiz Şubat ayında Cezayir’de gösterilerin başlamasından sonra ülkede siyasi dengeleri korumak ve sistemin halk hareketi karşısında çökmesini engellemek için vidaları gevşetme ve sıkma işlemlerini yürüten bu yüzden özellikle son on ay içinde bayağı popüler olan Ahmed Kayid Salih 23 Aralık Pazartesi günü ani bir kalp krizi sonucu hayatını kaybetti. İki gün sonra yani 25 Aralık’ta da cenazesinin kaldırılması için tören düzenlendi ve törene resmi görevlilerin yanı sıra halktan da gerçekten büyük bir kalabalık katıldı. Normalde ülkedeki cunta yönetiminin ağır toplarından biri olmasına rağmen cenazesine halktan bu kadar büyük bir kalabalığın katılması onun ülkede son dönemdeki çalkantılarda dengeleri koruma ve kriz yönetme konusunda izlediği politikanın azımsanmayacak bir kesim tarafından kabul gördüğüne işaretti.

Daha önce de muhtelif yazılarımızda dile getirdiğimiz üzere Cezayir’de her ne kadar sivil bir yönetime geçilmiş olsa da ülkede ordu yine siyasi mekanizma üzerinde güç ve etki sahibidir. Gerektiğinde cumhurbaşkanını istifaya zorlayabilmekte, seçimleri yönlendirebilmekte ve kendi istediği adamı seçtirmek için şartları oluşturabilmektedir.

Bu ülkede geçtiğimiz Şubat ayında, ordunun desteğiyle dört kez üst üste cumhurbaşkanı seçilen Abdülaziz Buteflika’nın beşinci kez seçimlerde aday olacağını açıklaması üzerine patlak veren olaylar ve kitlelerin meydanlara çıkması üzerine o zaman aynı zamanda Savunma Bakan Yardımcısı olan Genelkurmay Başkanı Korgeneral Ahmed Kayid Salih devreye girerek Buteflika’nın yeniden aday olmasına karşı olduğunu dile getirdi. Bunun üzerine Buteflika tekrar aday olmaktan vazgeçtiğini ancak seçimleri de belirsiz bir tarihe ertelediğini açıkladı. Onun adaylıktan vazgeçmesi olayların durulmasını sağlamadı. Bunun üzerine Salih, Buteflika’nın artık cukhurbaşkanlığı görevini sürdürmekten aciz olduğunu dile getirerek onun istifa etmesi gerektiğini ifade etti. Hemen ardından iktidardaki Ulusal Kurtuluş Cephesi Partisi Merkez Kurulu üyelerinden ve partinin ileri gelenlerinden oluşan yüz kişilik bir ekip de Genelkurmay Başkanı’nın bu talebine destek veren açıklama yaptı. Ancak bazıları da Buteflika’nın görevinin seçime kadar sürmesi gerektiği görüşünü savunmaya başladılar. Bu tartışma üzerine ordunun ileri gelenleri muhtıra vererek Buteflika’nın istifa etmesini istediler. Bu talep üzerine Buteflika istifa ederek kenara çekildi.

Buteflika’nın istifasından sonra Salih, onun kardeşi Said Buteflika ile çetesinin yolsuzluklarının üzerine gidilmesi için davalar açılmasını sağladı. Bu davalar Abdülaziz Buteflika’nın himayesi altında yürütülen birçok karanlık işin üstünün açılmasına imkan verdi.

Halkın gösterilerinin ve eylemlerinin devam etmesi karşısında Salih, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılacağı tarihi kesinleştirdi ve halka seçimlerin dürüst olacağı konusunda taahhütlerde bulunarak gösterilere son verilmesini, herkesin iradesini sandıkta ortaya koymasını istedi. Sonuçta 12 Aralık’ta Cumhurbaşkanlığı seçimleri yapıldı ve halkın önemli bir kesimi seçimleri boykot ettiği için katılım oranı %41’de kaldı. Sandıktan da ordunun desteklediği aday Abdülmecid Tebbun çıktı.

Yeni cumhurbaşkanının halkı teskin etmek için ülkede bir reform süreci başlatacağına ve insanların taleplerini nazarı dikkate alacağına toplumu ikna etmeye ve bu amaçla bir şeyler ortaya koymaya çalıştığı sırada on aylık süreç içinde kriz yönetiminde merkez noktada duran Genelkurmay Başkanı Salih ani bir şekilde hayatını kaybetti.

Ondan sonra ülkede gidişatın ne yönde olacağı, ordunun eski gücünü koruyup koruyamayacağı, Salih gibi dediğini yaptırabilecek bir lider çıkarıp çıkaramayacağı konusunda şimdilik net bir şey söylemek zor. Ama yeni dönemde etki gücünün sivil kesime geçmesi ihtimali daha yüksek.

(YENİ AKİT)