2018’de İslâm Dünyası -3

Ahmet Varol

a.varol@gmail.com

Bugünkü yazımızda 2018’de İslâm dünyasında gerçekleştirilen seçimler hakkında özet bilgiler vermek istiyoruz.

l 6 Mayıs 2018 tarihinde Tunus’ta yerel seçimler gerçekleştirildi. Bu seçimler aynı zamanda Tunus’ta dikta rejimine karşı halk devriminin gerçekleştirilmesinden sonraki ilk yerel seçimlerdi. Yerel seçimlerde Raşid El-Gannuşi’nin liderliğinde ve İslamî eğilimdeki Nahda Partisi birinci oldu. Ancak bu partinin birinci olması son genel seçimlere nispetle oyunu artırmasından değil, o seçimlerde birinci olan Nida Tunus (Tunus’un Sesi) Partisi’nin önemli oranda oy kaybetmesinden kaynaklanıyordu. Nahda Partisi oyların %27.5’ini aldı.

l Mısır’da 2018 Mart’ının sonuna doğru cumhurbaşkanlığı seçimleri oldu. Ancak bu seçimlerde cunta lideri Abdülfettah Sisi’nin kendini seçtirmeyi amaçladığı, dolayısıyla seçimlerin dürüstçe olmayacağı bilindiği için muhalif partiler seçimleri boykot ettiler. Diktatör Sisi seçime tek adayla gitmemek için Musa Mustafa Musa’yı rakip olarak karşısına koydu. Onun aday olması tamamen rol icabıydı ve kesinlikle kazanma gibi bir hedefi yoktu. Çünkü zaten Sisi’nin bir adamıydı ve rakip aday rolünü oynaması üzere bizzat Sisi tarafından sahneye çıkarılmıştı. Mısır’daki seçimlerin dürüst olmayacağı bilindiği için halk seçimleri boykot ederek sandık başına gitmemeyi tercih etti. O yüzden rejimin bütün teşviklerine ve oy kullanmayanlara ceza verileceğine dair tehditlerine rağmen sandık başına gidenlerin oranı gerçekte %15’i geçmedi. Rejim ise katılım oranının %38 olduğunu iddia etti. Sisi kullanılan oyların %92’sini alarak tamamen göstermelik bir seçimle kendini yeniden cumhurbaşkanlığına seçtirdi.

l Malezya’da 9 Mayıs 2018 tarihinde genel seçimler oldu. Seçimi 92 yaşındaki eski başbakan Mahatir Muhammed’in liderliğindeki Halkın Umudu İttifakı kazandı. Bu ittifak 222 sandalyeli parlamentoda 115 sandalye kazanarak hükümeti kurma imkanı elde etti. Böylece başını Birleşik Malay Milli Organizasyonu (UMNO)’nun çektiği Ulusal Cephe’nin 1957’den beri yani 60 yıldan fazla süredir devam eden iktidarı son bulmuş oldu. Fakat Ulusal Cephe’nin bu iktidar süreci içinde Mahatir Muhammed’in başbakanlık dönemlerinin de bulunduğunu hatırlatalım.

l 25 Temmuz 2018 tarihinde Pakistan’da genel seçimler yapıldı. Seçimlerin birincisi Pakistan’ın milli kriket yıldızı İmran Han’ın genel başkanlığını yaptığı Pakistan Adalet Hareketi oldu. Fakat tek başına hükümeti kurmaya yetecek çoğunluk elde edemedeği için koalisyon hükümeti kurdu.

l Lübnan’da 6 Mayıs 2018 tarihinde genel seçimler yapıldı. Bu ülkede genel seçimlerin anayasaya göre beş yılda bir yapılması gerektiği halde, uzun süren cumhurbaşkanlığı krizinden dolayı dokuz yıl aradan sonra yapılabilmişti. Bu seçimlerde her ikisi de Şii partisi olan Hizbullah ve Emel galip geldi. Bunun sebebi ise bu ittifakın parlamentodaki sandalye sayısını artırmasından değil iktidarı elinde bulunduran Müstakbel Partisi’nin ciddi sayıda oy kaybetmesinden ve parlamentodaki sandalye sayısının 33’ten 21’e düşmesinden kaynaklanıyordu. Lübnan’da seçim yapılmasına rağmen hükümet oluşturulması konusunda bir ittifak sağlanamadı.

l Irak’ta da 12 Mayıs 2018 tarihinde seçim yapıldı ve bu seçimde genellikle Şii partiler birbirleriyle yarıştılar. Bazı partiler seçimlerin dürüstçe yapılmadığını iddia ederek itirazda bulundular.

l Irak’ın kuzeyindeki Kürt Bölgesel Yönetimi’nde de 30 Eylül 2018 tarihinde genel seçimler yapıldı. Seçimlerde Kürdistan Demokrat Partisi birinci oldu ve özerk yönetim parlamentosunda 45 sandalye kazandı.

(YENİ AKİT)